Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) opublikował podsumowanie najważniejszych wyroków wydanych od 1 grudnia 2015 r. do początku lutego 2016 r. przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Sąd Apelacyjny w Warszawie i Sąd Najwyższy w sprawach decyzji podjętych przez Urząd. Część spośród 45 werdyktów z zakresu ochrony zbiorowych interesów konsumentów, praktyk ograniczających konkurencję, a także pozwów o uznanie klauzul za niedozwolone dotyczyło spraw z udziałem ubezpieczycieli.
W styczniu i lutym 2016 r. zapadły dwa wyroki Sądu Apelacyjnego (SA) w sprawie decyzji dotyczących umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych wydanych w listopadzie 2011 r. Urząd stwierdził wówczas, że PZU SA i UNIQA ograniczali swoją odpowiedzialność z tytułu zawartej z kierowcą umowy, nie zwracając lub istotnie utrudniając poszkodowanym zwrot pieniędzy za wynajęcie auta zastępczego, gdy ich samochód został uszkodzony podczas kolizji. Konsumenci mogli liczyć na refundację poniesionych kosztów jedynie, gdy wykazali, że samochód był im niezbędny do życia codziennego (np. dojazd do pracy, do szkoły) i nie mieli możliwości skorzystania z innych środków komunikacji.
UOKiK nałożył wówczas kary w wysokości ponad 11,2 mln zł na PZU SA oraz ponad 1 mln zł na UNIQA. Z argumentami Urzędu zgodził się Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK), który potwierdził, że praktyki naruszały zbiorowe interesy konsumentów i w przypadku UNIQA SOKiK uchylił nałożoną sankcję pieniężną. Jednak w styczniu i lutym 2016 r. Sąd Apelacyjny wydał dwa wyroki, w których uchylił w całości decyzje UOKiK. SA powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z września 2015, który stwierdził, że poszkodowany w wypadku komunikacyjnym nie jest konsumentem.
Zapisy w OC AllianzW grudniu 2015 r. Sąd Apelacyjny wydał inny wyrok dotyczący OC. Chodzi o decyzję UOKiK z grudnia 2012 r. w sprawie TUiR Allianz Polska. Jedną z zakwestionowanych praktyk było również wyłączenie lub ograniczenie prawa konsumentów do refundacji kosztu najmu samochodu zastępczego. SA stwierdził, że jeżeli towarzystwo odmawia wypłaty odszkodowania i zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, to poszkodowany może domagać się zwrotu kosztów bezpośrednio od ubezpieczonego (sprawcy wypadku). W sytuacji kiedy ubezpieczony jest konsumentem, który zawarł umowę ubezpieczenia OC, to praktyka ubezpieczyciela narusza zbiorowe interesy konsumentów. W decyzji UOKiK zakwestionował jeszcze postanowienie, które dotyczyło pomniejszania odszkodowania należnego konsumentowi z tytułu umowy autocasco o stawkę podatku VAT. W opinii SA nie było ono jednak tożsame z postanowieniem wpisanym do Rejestru klauzul niedozwolonych. Dlatego sąd uchylił karę pieniężną nałożoną na TUiR Allianz za tę praktykę (ponad 1 mln zł).
Sprawa „uefek” AegonKolejny wyrok dotyczący ubezpieczyciela to rozstrzygnięcie w sprawie Aegon TUnŻ i polis na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Zdaniem UOKiK, zakład wprowadzał w błąd, informując swoich klientów o zmianie sposobu naliczania opłaty likwidacyjnej. Pierwotne postanowienie dotyczące tej opłaty zostało uznane przez SOKiK za niedozwolone i zamieszczone w rejestrze klauzul niedozwolonych. Aegon jednostronnie i bez uprzedzenia narzucił klientom zmianę umowy na podstawie wewnętrznej uchwały zarządu. Tymczasem, zgodnie z prawem, taka zmiana jest możliwa jedynie za zgodą obu stron. UOKiK nakazał spółce zaniechania nieuczciwej praktyki i nałożył na nią karę pieniężną w wysokości blisko 23,5 mln zł. W grudniu 2015 r. SOKiK oddalił odwołanie spółki i podtrzymał decyzję. W ustnym uzasadnieniu wskazał m.in., że przepisy prawa, które Aegon naruszył, są jednoznaczne, a chęć przerzucenia części strat na konsumentów, jak również obawy, że na podstawie zaproponowanego aneksu konsumenci wypowiadaliby bezkosztowo umowy, nie uzasadnia stosowania praktyk sprzecznych z prawem.
AM, news@gu.com.pl
(źródło: UOKiK)