Aktualności

Sąd Najwyższy opublikował uzasadnienie do uchwały III CZP 113/17 z 13 czerwca 2018 roku*, podjętej w odpowiedzi na pytanie prawne Sądu Okręgowego w Lublinie dotyczące interpretacji art. 8 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (u.r.r.). Przepis ten przewiduje, że w przypadku niedotrzymania przez w/w podmiot ustawowych terminów odpowiedzi na reklamację uważa się ją za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta.

Uchwała SN brzmiała następująco: „W postępowaniu wszczętym przez klienta przeciwko podmiotowi rynku finansowego o zapłatę kwoty roszczenia zgłoszonej w reklamacji klienta, art. 8 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2270) nie wyłącza możliwości kwestionowania przez podmiot rynku finansowego zasadności dochodzonego roszczenia; na podmiocie tym spoczywa ciężar dowodu, że powodowi nie przysługuje roszczenie lub przysługuje w niższej wysokości”.

W opublikowanym uzasadnieniu Sąd zwrócił uwagę, że u podstaw każdej reklamacji, definiowanej w sposób bardzo ogólny w art. 2 pkt 2 w/w ustawy, leży określony stosunek zobowiązaniowy, którego treść determinuje wzajemne prawa i obowiązki stron. Dlatego brak podstaw do przyjęcia, że nierozpatrzenie reklamacji klienta w ustawowym terminie (bez względu na przyczynę) powoduje taką modyfikację owego stosunku, że bez względu na jego podstawę faktyczną oraz przepisy go regulujące podmiot rynku finansowego ma bezwzględny obowiązek spełnienia świadczenia wyrażonego przez klienta w reklamacji niezależnie od tego, czy obiektywnie się ono należy. Według SN nieprzekonujący jest argument o możliwości korygowania ewentualnych nadużyć klientów przez zastosowanie art. 5 k.c., ponieważ jest to przepis wyjątkowy i zarezerwowany do szczególnych przypadków, do którego sądy powinny sięgać w wyjątkowych sytuacjach.

„Przyjęcie przedstawianego kierunku wykładni art.8 u.r.r. powoduje odejście od ogólnych zasad dowodzenia (art. 6 k.c.), co należy uznać za korzystne dla klienta będącego powodem. Klient dochodzący realizacji roszczenia objętego nierozpoznaną w terminie reklamacją będzie zobowiązany tylko do wykazania, że złożył reklamację w rozumieniu ustawy, która nie została rozpatrzona w ustawowym terminie przez podmiot rynku finansowego. Ciężar dowodu nieistnienia podstaw do uwzględnienia żądania klienta będzie zaś spoczywał na pozwanym” – podkreślił Sąd.

Zastrzegł jednocześnie, iż w/w wykładnia nie oznacza przyzwolenia na lekceważenie klientów, przejawiające się w nierozpatrywaniu reklamacji w ustawowym terminie. SN uznał za nieuzasadniony pogląd, iż wykładnia prowadzi do pozbawienia klientów ochrony, powoduje zniechęcanie ich do składania reklamacji, a także zachęca podmioty rynku finansowego do ignorowania reklamacji, czyniąc ten instrument bezużytecznym.

„W istocie rzeczy, w interesie podmiotów rynku finansowego leży terminowe udzielenie odpowiedzi na reklamację, skoro w przypadku umotywowanej odpowiedzi odmownej (art. 9 i 10 u.r.r.) to na niezadowolonym kliencie spoczywał będzie ciężar udowodnienia jej zasadności w ewentualnym postępowaniu sądowym dotyczącym roszczenia zawartego w reklamacji. Przyjęcie, że w przypadku nierozpoznania reklamacji w ustawowym terminie i powstałego na tym tle sporu, postępowanie sądowe miałoby się sprowadzić do <automatycznego> uwzględnienia przez sąd żądania klienta zawartego w tej reklamacji nie jest uzasadnione. Pozbawienie podmiotu możliwości zgłoszenia twierdzeń faktycznych, zarzutów i dowodów zmierzających do ustalenia prawdy materialnej, stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady równości stron w postępowaniu sądowym oraz ograniczenie konstytucyjnego prawa podmiotu rynku finansowego do sądu. Wyłącza w istocie kontrolę przez sąd powszechny zasadności żądań klienta, w tym także klienta niebędącego konsumentem, bez względu na ich podstawę faktyczną i prawną oraz w oderwaniu od łączącego strony stosunku cywilnoprawnego” – napisano w uzasadnieniu.

Całość uzasadnienia:
http://www.sn.pl/...

***

*http://www.gu.com.pl/...
AM, news@gu.com.pl
(źródło: SN)