Aktualności

Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu – tak brzmi sentencja uchwały Sądu Najwyższego wydanej w odpowiedzi na pytanie prawne Rzecznika Finansowego1. Identyczne stanowisko SN przedstawił w dwóch pozostałych uchwałach dotyczących tego samego problemu2.

- Cieszę się z trzech tożsamych uchwał Sądu Najwyższego. Oznacza to, że po raz kolejny udało się zapewnić przewidywalność uprawnień poszkodowanych. Nastąpi też ujednolicenie linii orzeczniczej sądów w tym zakresie. Dzięki temu rodzinom poszkodowanych, tak ciężko doświadczonym przez los, będzie łatwiej uzyskać zadośćuczynienie - powiedziała Aleksandra Wiktorow, Rzecznik Finansowy.

Dodała, że chodzi o przypadki w których członek rodziny jest w tzw. stanie terminalnym czy wegetatywnym.

- W dzisiejszym rozstrzygnięciu Sądu Najwyższego kluczowe będzie uzasadnienie. Jeśli jednak został otwarty nowy katalog roszczeń, to wówczas niezbędna będzie interwencja ustawodawcy precyzująca, komu i w jakiej wysokości należy się świadczenie. – skomentował dla „GU” Marcin Tarczyński, analityk Polskiej Izby Ubezpieczeń. O konieczności przyjęcia ustawowej regulacji dokładnie określającej pojęcie ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu, krąg uprawnionych osób oraz wysokość świadczeń napisał też na Twitterze i blogu PIU Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Izby.
Zadowolenia z rozstrzygnięć SN nie kryje środowisko odszkodowawcze.

- Polska Izba Doradców i Pośredników Odszkodowawczych z zadowoleniem przyjęła dzisiejsze uchwały Sądu Najwyższego potwierdzające prawo do zadośćuczynienia dla bliskich osób najciężej poszkodowanych. – przekazała „GU” Justyna Halaś, dyrektor Biura PIDiPO.

Cały artykuł ukaże się w „Gazecie Ubezpieczeniowej” nr 14 z datą wydawniczą 2 kwietnia.

***

1 „Czy w razie poważnego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia osobom najbliższym poszkodowanego może przysługiwać na podstawie art. 448 k.c. roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne z tytułu naruszenia ich własnego dobra osobistego?

a na wypadek udzielenia pozytywnej odpowiedzi na to pytanie:

Czy w świetle art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2060 z późn. zm.) świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę z tytułu naruszenia dóbr osobistych osób najbliższych poszkodowanego, który doznał poważnego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia?”

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego „Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.” została podjęta przy jednym zdaniu odrębnym. Jednocześnie SN odmówił podjęcia uchwały w pozostałym zakresie. (III CZP 36/17)

2 „Czy w razie poważnego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia osobom najbliższym poszkodowanego może przysługiwać na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne z tytułu naruszenia ich własnego dobra osobistego?

Względnie, w przypadku przyjęcia przez Sąd Najwyższy, że odpowiedź na powyższe zagadnienie sprowadza się do kwestii stosowania prawa, nie zaś jego wykładni (w szczególności ze względu na potrzebę ustalenia ad causam charakteru uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia i skutków takiego stanu dla relacji pomiędzy poszkodowanym a jego najbliższymi), zwracam się o rozstrzygnięcie następującej kwestii:

Czy zerwanie więzi łączącej osobę poszkodowaną, która doznała poważnego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, z jej osobami najbliższymi, polegające na braku możliwości realizowania kontaktów pomiędzy poszkodowanym a osobami najbliższymi z powodu pozostawania przez poszkodowanego w stanie wyłączającym lub w bardzo znaczącym stopniu ograniczającym samodzielną egzystencję (tzw. stan wegetatywny), może stanowić po stronie osób najbliższych poszkodowanego naruszenie ich dóbr osobistych, w tym mogące podlegać kompensacie w postaci zadośćuczynienia na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego?” (III CZP 69/17, jedno zdanie odrębne)

„Czy roszczenie o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. przysługuje osobom bliskim poszkodowanego także wtedy, gdy na skutek czynu niedozwolonego poszkodowany doznał poważnego uszczerbku na zdrowiu?” (III CZP 60/17, z zastrzeżeniem jw.).
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl