Aktualności

15 grudnia Sejm przyjął rządowy projekt ustawy o dystrybucji ubezpieczeń. Ustawa czeka już tylko na podpis prezydenta i publikację w Dzienniku Ustaw.

To, że ustawa zostanie przyjęta, było już przesądzone dzień wcześniej. 14 grudnia podczas prezentacji sprawozdania sejmowej Komisji Finansów Publicznych o uchwale Senatu, wprowadzającej do projektu ustawy o dystrybucji ubezpieczeń pięć poprawek, przedstawiciele wszystkich klubów poselskich zadeklarowali bowiem swoje poparcie dla regulacji.

Poprawki wprowadzone do projektu dotyczyły zmian o charakterze redakcyjnym oraz merytorycznym (art. 94, art. 110 oraz dodanie art. 101a i art. 108a). ). Poprawki odnoszą się do katalogu przesłanek cofnięcia zezwolenia na prowadzenie platformy aukcyjnej przez spółkę prowadzącą rynek regulowany do przepisów rozporządzenia Komisji UE nr 1031/2010 oraz zasad obowiązujących spółki prowadzące rynek regulowany oraz regulowany i alternatywny system obrotu w zakresie upubliczniania informacji, o których mowa w art. 4 ust. 1 i art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012. Za przyjęciem poprawek nr 2 i 4 opowiedziało się 417 posłów, a za przyjęciem poprawek nr 1,3 i 5 – 418 parlamentarzystów. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Implementacja IDDUstawa o dystrybucji ubezpieczeń implementuje do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń, czyli IDD (Insurance Distribution Directive), zaostrzające wymogi stawiane sprzedawcom ubezpieczeń. Nowe regulacje zastąpią obowiązującą ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Proponowane przepisy zawierają rozwiązania zwiększające i ujednolicające ochronę klientów zawierających umowy ubezpieczenia niezależnie od różnic między kanałami dystrybucji.

Obowiązki informacyjneZgodnie z ustawą ochronę klienta zawierającego umowę ubezpieczenia wzmocnią m.in. przepisy dotyczące obowiązków informacyjnych. Przede wszystkim ma on otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie i dystrybutorze. Ponadto akt zobowiązuje dystrybutorów do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postępowania, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów.

W ustawie uregulowano kwestie ujawniania przez dystrybutorów charakteru ich wynagrodzenia. Będą oni zobowiązani do ujawnienia, czy za swoją pracę otrzymują honorarium (płacone bezpośrednio przez klienta), prowizję (uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej), czy inny rodzaj wynagrodzenia. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie, jeśli dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń.

Nowe przepisy zobowiązują także agentów oferujących ubezpieczenie uzupełniające do powiadamiania klienta, czy działają na rzecz jednego, czy wielu towarzystw, oraz poinformowania go o firmach, na rzecz których wykonuje działalność agencyjną. Informacja ta ma znaczenie dla ujawnienia statusu takiego pośrednika, tzn. czy jest agentem wyłącznym czy multiagentem.

W akcie zobowiązano również agentów ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów o wysokości wskaźnika kosztów dystrybucji oraz wskaźnika kosztów prowizji związanych z proponowaną umową ubezpieczenia. Ten obowiązek informacyjny będzie miał zastosowanie do umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym. W założeniu ma to zwiększyć transparentność sprzedaży produktów o charakterze inwestycyjnym, zapewni ich porównywalność i zapobieganie zjawisku misselingu.

Świadoma decyzja klientaW ustawie zaproponowano ponadto, aby przed zawarciem umowy ubezpieczenia (lub gwarancji) dystrybutor określał – na podstawie uzyskanych od klienta informacji – jego wymagania i potrzeby oraz podawał mu w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie. W ten sposób projektodawca chce umożliwić klientowi podjęcie świadomej decyzji tak, aby umowa ubezpieczenia lub gwarancji była zgodna z jego wymaganiami i potrzebami w zakresie ochrony ubezpieczeniowej.

Ponadto dystrybutor ubezpieczeń ma przekazywać informacje o sobie oraz o umowie ubezpieczenia lub umowie gwarancji ubezpieczeniowej – w postaci papierowej lub na żądanie klienta za pomocą innego trwałego nośnika bądź za pośrednictwem strony internetowej – nieodpłatnie, w sposób jasny, dokładny i zrozumiały. Informacje te będą przekazywane w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana, lub innym języku, na który wyrażą zgodę strony umowy.

Zgodnie z aktem wszystkie informacje, w tym informacje o charakterze reklamowym i marketingowym kierowane przez dystrybutora ubezpieczeń do klienta mają być: jasne, rzetelne i niewprowadzające w błąd oraz sporządzone w języku urzędowym państwa członkowskiego UE, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana, lub innym języku, na który wyrażą zgodę jej strony. Informacje o charakterze reklamowym lub marketingowym muszą być wyraźnie oznaczone.

Ustawa zachowuje podział pośredników ubezpieczeniowych na brokerów i agentów ubezpieczeniowych – z zastrzeżeniem niedopuszczalności łączenia obu funkcji. Określono także zasady ubezpieczania OC za szkody wyrządzone przez agentów i brokerów.

Rejestry, reklamacje, szkoleniaAkt przewiduje również utworzenie nowego rejestru pośredników ubezpieczeniowych, do którego będą wpisywani: agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia  uzupełniające (rejestr agentów), brokerzy ubezpieczeniowi oraz brokerzy reasekuracyjni (rejestr brokerów). Rejestr pośredników ubezpieczeniowych będzie prowadzony przez Komisję Nadzoru Finansowego w systemie rejestracji internetowej. Rejestr będzie jawny w zakresie aktualnych danych, z wyłączeniem informacji dotyczących danych osobowych (numer PESEL lub numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, miejsce zamieszkania). KNF będzie zobowiązana do sprawowania nadzoru nad wszystkimi dystrybutorami oraz spełniania innych dodatkowych obowiązków, wynikających z jej uprawnień. Nadzór nad agentami mają sprawować zakłady ubezpieczeń, jednak będą oni również podlegać częściowemu nadzorowi Komisji. Agenci ubezpieczeniowi będą musieli np. udzielać na żądanie KNF informacji dotyczących ich działalności agencyjnej.

Z kolei Rzecznik Finansowy będzie rozpatrywał reklamacje i skargi na działalność pośredników ubezpieczeniowych oraz agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające.

Przepisy zobowiązują pracowników zakładów ubezpieczeń oraz reasekuracji, agentów ubezpieczeniowych oraz brokerów ubezpieczeniowych do odbywania 15 godzin szkoleń zawodowych rocznie (przewidziano możliwość odbycia tych szkoleń w formie e-learningu). Mają one rozwijać odpowiednie kompetencje osób odpowiedzialnych za dystrybucję ubezpieczeń, pomóc im utrzymać wysokie standardy etyczne i dobrą reputację oraz  zdobywać nowe umiejętności zawodowe.

Sankcje za nieprzestrzeganie ustawyW ustawie przewidziano sankcje karne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. Przykładowo kary grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 będą mogły być nałożone za działalność agencyjną wykonywaną z naruszeniem wymogów określonych w ustawie, za wykonywanie czynności agencyjnych bez upoważnienia, za działalność brokerską w obszarach ubezpieczeń lub reasekuracji bez wymaganego zezwolenia, za czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji bez upoważnienia.

Możliwe opóźnienieUstawa ma obowiązywać od 23 lutego 2018 r., a 3 stycznia 2018 r. powinny wejść w życie regulacje odnoszące się do konfliktu interesów w ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych. Istnieje jednak możliwość, iż nowe przepisy zaczną obowiązywać nieco później. 16 października na posiedzeniu Komisji Gospodarczej i Monetarnej Parlamentu Europejskiego (ECON) przyjęto bowiem rekomendację, w której ECON zwraca się do Komisji Europejskiej o przesunięcie terminu wejścia w życie IDD. Propozycja zakłada, że rozpoczęcie obowiązywania nowych przepisów zostałoby przesunięte z 23 lutego na 1 października 2018 r. Uzasadniając swój wniosek, ECON stwierdziła, że pierwotna data nie zapewnia wystarczającego czasu na wdrożenie niezbędnych zmiany legislacyjnych, technicznych i organizacyjnych. Rekomendację zaakceptował już PE. Ostateczna decyzja w tej kwestii miała zostać podjęta na szczeblu Rady Europejskiej w dniu 16 grudnia, ale na razie sprawa pozostaje nierozstrzygnięta.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl