Aktualności

28 sierpnia Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) – programie dodatkowego i dobrowolnego oszczędzania, skierowanego do ok. 11,5 mln osób zatrudnionych. PPK umożliwią gromadzenie długoterminowych oszczędności, wypłacanych po zakończeniu aktywności zawodowej.

- Z ogromną radością muszę powiedzieć, że przyjęliśmy na Radzie Ministrów kolejny duży, długoterminowy program prospołeczny. Jest to program, który przyczyni się do bezpieczeństwa finansowego polskich rodzin – powiedział premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu. – W ciągu 10 lat państwo wpłaci na prywatne konta Polaków w PPK około 35 mld zł. W ten sposób chcemy zachęcić do oszczędzania. Chcemy przez PPK stymulować, doprowadzić do tego, że będzie więcej oszczędności – dodał.

Morawiecki podkreślił, że środki w PPK będą służyły do zabezpieczenia emerytalnego, ale będzie też możliwa ich wypłata. Środki te mają doprowadzić do zbudowania długoterminowych oszczędności.

- PPK to nie jest następne OFE. W tym przypadku od samego początku jest jasne, że gromadzone środki są dziedziczonymi i prywatnymi środkami obywatela. To jest kolejny program prospołeczny – wskazał premier.
- Pracownicze Plany Kapitałowe są pierwszym programem oszczędnościowym skierowanym do 11,5 miliona obywateli, który ma szanse stać się prawdziwie powszechnym, dzięki wpłatom zarówno po stronie pracodawcy, pracownika, jak i budżetu państwa – powiedziała minister finansów prof. Teresa Czerwińska. – Środki zgromadzone w PPK podniosą bezpieczeństwo finansowe Polaków, a po zakończeniu okresu aktywności zawodowej będą uzupełnieniem świadczeń z systemu powszechnego. Środki te zasilą również polski rynek kapitałowy, a wzrost udziału oszczędności długoterminowych obniży koszty finansowania inwestycji w Polsce i będzie sprzyjać polskiej gospodarce – dodała.

Minister finansów podkreśliła, że poprzez PPK rząd tworzy solidny bufor, jeśli chodzi o polski rynek kapitałowy w postaci długoterminowych oszczędności, które w perspektywie będą wykorzystywane na inwestycje.
- Całkowite bezpieczeństwo powierzonych środków, nadzór Komisji Nadzoru Finansowego, prowadzenie programu przez instytucje finansowe, takie jak towarzystwa funduszy inwestycyjnych, zakłady ubezpieczeń czy też powszechne towarzystwa emerytalne – zatem pozostające całkowicie w nadzorze KNF – wymieniła Teresa Czerwińska. – Wprowadzając PPK, zakładamy etapowość, ponieważ jest to gigantyczne przedsięwzięcie, obejmujące w sumie 11,5 mln pracowników. Stąd też wprowadziliśmy pewne etapy: przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 osób – w pierwszej kolejności, od lipca 2019 r., tj. 3,3 mln pracowników; w kolejności, w odstępie półrocznym – przedsiębiorstwa zatrudniające pomiędzy 50 a 249 osób, po kolejnym pół roku – przedsiębiorstwa zatrudniające pomiędzy 20 a 49 osób, a z kolei 1 stycznia 2020 r. to data wejścia w życie systemu dla pracowników sfery budżetowej i dla przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 1 pracownika, czyli dla wszystkich pozostałych – dodała.

PPK ruszą w połowie 2019 r.Od połowy 2019 r. gromadzenie oszczędności w ramach PPK będą mogły rozpocząć pierwsze grupy pracowników. Środki zgromadzone w programie przez uczestnika systemu będą stanowić jego prywatną własność i zostaną wypłacone po osiągnięciu przez niego 60. roku życia.

W ramach projektowanych rozwiązań przewidziano zawieranie dwóch rodzajów umów: o zarządzanie PPK (stronami będą podmiot zatrudniający i instytucja finansowa) i o prowadzenie PPK (stronami będą osoba zatrudniona i instytucja finansowa). Instytucje finansowe to: fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, fundusz emerytalny zarządzany przed Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE) albo pracownicze towarzystwo emerytalne, lub zakład ubezpieczeń.

Powszechność systemu nakłada na pracodawców obowiązek zawierania z instytucją finansową umowy o zarządzanie Planami, jeżeli zatrudniają co najmniej jedną osobę (w jej imieniu pracodawca będzie musiał zawrzeć umowę o prowadzenie). Umowa o zarządzanie będzie zawierana z instytucją finansową w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Umowa o prowadzenie będzie zawierana z instytucją finansową, z którą podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK. Umowa o zarządzanie będzie wpisywana do ewidencji PPK prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju.

Wszyscy pracodawcy będą tworzyć PPK dla wszystkich zatrudnionych (np. pracowników na etacie i zatrudnionych na umowie-zleceniu). Każdy zatrudniony zostanie zapisany do programu automatycznie, ale będzie  mógł się z niego wycofać, rezygnując  z dokonywania wpłat na podstawie pisemnej deklaracji złożonej podmiotowi zatrudniającemu. Założono jednak możliwość ponownego powrotu do programu – co 4 lata podmiot zatrudniający będzie informował uczestnika PPK, który złożył deklarację o rezygnacji o ponownym dokonywaniu wpłat. Oznacza to, że jeśli będzie chciał zrezygnować z dokonywania wpłat, to co 4 lata będzie musiał składać stosowną deklarację. Jednocześnie uczestnik PPK, który zrezygnował z udziału w programie, w każdym momencie będzie mógł ponownie do niego przystąpić.

Wpłaty będą dokonywane przez podmiot zatrudniający i uczestnika programu. Wpłata podstawowa do PPK wyniesie 2% wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od uczestnika programu, i 1,5% wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od podmiotu zatrudniającego. Uczestnik, którego miesięczne wynagrodzenie uzyskiwane z różnych źródeł, będzie równe lub niższe niż 120% minimalnego wynagrodzenia w danym roku – będzie mógł dokonywać wpłaty podstawowej niższej niż 2%, ale nie mniejszej niż 0,5%. To propozycja dla osób najmniej zarabiających. Podmiot zatrudniający będzie mógł zadeklarować w umowie o zarządzanie dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5%. Oznacza to, że pracodawca każdemu pracownikowi będzie dodawał przynajmniej 1,5%, ale nie więcej niż 4% (wpłata podstawowa i dodatkowa). Uczestnik PPK będzie mógł także zadeklarować wpłatę dodatkową do 2%, co daje łącznie maksymalnie 4 proc. (wpłata podstawowa i dodatkowa). W efekcie na konto pracownika będzie mogła wpływać łączna wpłata od 3,5 do 8% wynagrodzenia. Podmiot zatrudniający za niewywiązanie się z obowiązku dokonywania wpłat do PPK będzie podlegał grzywnie w wysokości od 1 tys. do 1 mln zł. Realizacja obowiązku będzie kontrolowana przez Państwową Inspekcję Pracy.

Przewidziano także specjalne wsparcie ze strony państwa. Zachętą ma być jednorazowa „wpłata powitalna” w wysokości 250 zł dla każdego uczestnika PPK, która będzie finansowana z Funduszu Pracy. Zachętą do systematycznego oszczędzania będą także coroczne dopłaty do rachunku uczestnika w PPK. W praktyce będzie to „dopłata roczna” w wysokości 240 zł (wypłacona po spełnieniu warunków określonych w ustawie), która również zostanie sfinansowana z Funduszu Pracy.

Każda instytucja finansowa będzie musiała zadbać o to, aby zarządzane przez nią środki mogły być lokowane w tzw. funduszach zdefiniowanej daty stosujących odmienne zasady polityki inwestycyjnej, uwzględniające różny wiek uczestników PPK, w liczbie odpowiadającej co najmniej liczbie ograniczeń poziomu ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika. W uproszczeniu: fundusze zdefiniowanej daty będą  swego rodzaju funduszami cyklu życia, pozwalającymi na zapewnienie racjonalnego inwestowania zgromadzonych środków, tak aby środki gromadzone w ramach PPK przez uczestników zbliżających się do 60. roku życia były inwestowane w sposób coraz bardziej bezpieczny. Fundusze inwestycyjne lub fundusze emerytalne, w których będą gromadzone środki PPK, mogą inwestować do 30 proc. zgromadzonych aktywów w aktywach denominowanych w walutach obcych.

Przyjęto, że wynagrodzenie za zarządzanie funduszem inwestycyjnym, funduszem emerytalnym lub subfunduszem, będącymi funduszami zdefiniowanej daty, w których lokowane będą środki gromadzone w PPK, nie będzie mogło być większe niż 0,5% wartości aktywów netto w skali roku. Całkowity limit opłat pobieranych przez instytucje finansowe określono na poziomie do 0,6% wartości aktywów netto takiej instytucji (nie więcej niż 0,1% będzie stanowiła tzw. opłata za osiągnięcie określonego wyniku inwestycyjnego).

Istotnym elementem systemu  będzie także ewidencja PPK prowadzona przez Polski Fundusz Rozwoju w systemie teleinformatycznym. Obejmie ona ewidencje TFI, PTE pracowniczych towarzystw emerytalnych i zakładów ubezpieczeń spełniających wymogi określone w ustawie, podmiotów zatrudniających, które zawarły umowy o zarządzanie PPK, umów o zarządzanie i uczestników PPK.

Powstanie także portal PPK, który będzie miał funkcje informacyjną dla uczestników, posłuży do prezentacji ofert instytucji finansowych adresowanych do podmiotów zatrudniających, a w przyszłości również do informowania uczestników PPK o wartości zgromadzonych przez nich środków. Będzie on prowadzony przez spółkę zależną od PFR.

Uregulowano także kwestię podziału środków w sytuacji rozwodu lub unieważnienia małżeństwa oraz w przypadku śmierci uczestnika PPK (dziedziczenie). Wprowadzono także regulacje obejmujące takie zagadnienia, jak rozporządzanie środkami zgromadzonymi w PPK, wypłaty, wypłaty transferowe i zwrot.

Jeśli uczestnik PPK po osiągnięciu 60. roku życia zdecyduje o wypłacie zgromadzonych środków, to 25% zostanie mu wypłaconych jednorazowo, a pozostałe 75% zostanie wypłaconych w co najmniej 120 miesięcznych ratach (10 lat). Będzie mógł także wnioskować o wypłatę środków zgromadzonych w PPK w formie świadczenia małżeńskiego. Będzie to możliwe, gdy małżonek uczestnika PPK również osiągnie 60. rok życia, a małżonkowie wspólnie oświadczą, że chcą skorzystać w wypłaty w formie świadczenia małżeńskiego. Świadczenie to będzie wypłacane przez 120 miesięcy (ma być wypłacane małżonkom wspólnie aż do wyczerpania środków). Jednak w przypadku śmierci jednego z nich, świadczenie to będzie wypłacane drugiemu w dotychczasowej wysokości, aż do wyczerpania zasobów.

Ponadto przed osiągnięciem w/w limitu wiekowego będzie można wnioskować o wypłatę do 25% środków w przypadku poważnego zachorowania pracownika, jego małżonka lub dziecka. Poważne zachorowanie obejmie trwałą niezdolność do pracy uprawniającą do otrzymania renty z tytułu niezdolności do pracy oraz wymienione w ustawie poważne stany chorobowe. W takich przypadkach wypłata, w zależności od wniosku uczestnika, będzie dokonywana jednorazowo albo w ratach. Nie będzie konieczny zwrot tych środków. Możliwe będzie także jednorazowe, wcześniejsze wypłacenie środków na sfinansowanie wkładu własnego do kredytu np. przy zakupie mieszkania lub domu – z obowiązkiem zwrotu w ciągu 15 lat.

Rada Ministrów będzie dokonywać przeglądu funkcjonowania PPK po wejściu w życie ustawy i ma przedkładać Sejmowi informację o skutkach jej obowiązywania wraz z propozycjami zmian nie rzadziej niż co 4 lata. Ustawa ma wejść w życie z 1 stycznia 2019 r., z wyjątkiem części regulacji, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
AM, news@gu.com.pl
(źródło: Informacja dnia ISBNewsletter, MF)