Aktualności

26 października prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Nowe przepisy wpisują się w szereg aktów o istotnym znaczeniu dla branży ubezpieczeniowej, jakie pojawiły się w ostatnim czasie.

- Wszystkie nowe regulacje warto traktować zbiorczo, mam na myśli nową ustawę o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ustawę o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i Rzeczniku Finansowym czy też obowiązujące i przyszłe wytyczne nadzoru. Wszystkie one mają jedno podłoże i jest to prokonsumenckość – mówi „GU” Marcin Tarczyński, analityk Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Ustawa podpisana przez prezydenta jest fundamentem dla działalności ubezpieczycieli i reasekuratorów. Akt dostosowuje obowiązki firm z obu sektorów do przepisów unijnych, w tym dyrektywy 2009/138/WE (Wypłacalność II), regulującej zagadnienia związane z podejmowaniem i prowadzeniem wspomnianych działalności. Dodatkowo legislatorzy wykorzystali konieczność implementacji regulacji Solvency II do polskiego porządku prawnego (postanowienia dyrektywy mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r.) do wprowadzenia zapisów odnoszących się do lokalnych problemów polskiego rynku.

Trzy filaryUstawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wprowadza nowy system wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, wzorowany na regulacjach kapitałowych dla banków z Nowej Umowy Kapitałowej – tzw. Bazylea II. Będzie on oparty na 3 filarach: filar 1 – określa wymogi kapitałowe, filar 2 – to wymogi jakościowe (system zarządzania oraz proces nadzorczy), filar 3 – to obowiązki informacyjne zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz dyscyplina rynkowa.

Nowe obowiązki ubezpieczycieliJeśli zaś chodzi o zapisy dotyczące lokalnych problemów, to w ustawie znalazły się postanowienia mające na celu wzmocnienie praw osób ubezpieczonych w umowach na cudzy rachunek – w szczególności grupowych. Nowe regulacje wprowadzają m.in. obowiązek zapewnienia ubezpieczonemu informacji o warunkach umowy oraz przekazania ubezpieczonym, a także ich spadkobiercom, informacji związanych z przebiegiem postępowania likwidacyjnego. Nowe przepisy zobowiązują też towarzystwa do przeprowadzenia analizy potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego przed zawarciem przez nich polisy inwestycyjnej. Ponadto klienci zyskają możliwość odstąpienia od umów ubezpieczenia na życie z elementem inwestycyjnym w dłuższym terminie (60 dni od otrzymania informacji określonych w ustawie) i mniejszym kosztem (maksymalna opłata za przedterminowe rozwiązanie umowy ma wynieść nie więcej niż 4% wpłaconych składek). Zapis ten dotyczyć ma polis zawartych po dniu wejścia w życie ustawy.

Zmiany zasad wynagradzania agentówAkt odnosi się również do prowizji pośredników za sprzedaż polis inwestycyjnych. Regulacje stanowią, że w przypadku takich ubezpieczeń towarzystwa w odniesieniu do wynagrodzenia agentów powinny kierować się zasadą równomiernego rozłożenia w czasie wydatków z tego tytułu. W przypadku umów trwających dłużej niż 5 lat prowizje powinny być rozłożone na okres wynoszący minimum 60 miesięcy. Z kolei w przypadku umów krótszych niż pięć lat regulacje mówią jedynie o równomiernym rozłożeniu w czasie bez wyznaczania ram okresowych.

Oddziały pod kontroląUstawa umożliwia też pozasądowe rozstrzyganie przez Rzecznika Finansowego (następcę Rzecznika Ubezpieczonych) sporów między konsumentami a ubezpieczycielami dotyczących wspomnianych powyżej polis. Na mocy ustawy nowe, szersze uprawnienia zyska też Komisja Nadzoru Finansowego. KNF będzie miała możliwość m.in. zakazu lub ograniczenia wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych polis inwestycyjnych albo rodzaju działalności finansowej lub praktyki ubezpieczyciela. Komisja będzie też mogła wydawać rekomendacje w zakresie niezbędnym do realizacji wytycznych i zaleceń Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, a także w celu m.in. zapobieżenia naruszeniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. Nadzór zyska też uprawnienia do kontroli działalności oddziałów zagranicznych ubezpieczycieli i reasekuratorów z Unii Europejskiej.

Obowiązkowa PIUAkt przewiduje także utrzymanie obligatoryjnej przynależności ubezpieczycieli do Polskiej Izby Ubezpieczeń. Ustawa wprowadza też ograniczenia w polisach grupowych. Akt przewiduje, że przy zawieraniu umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, w szczególności w ubezpieczeniu grupowym, ubezpieczający nie może otrzymywać wynagrodzenia lub innych korzyści w związku z oferowaniem możliwości skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej lub czynnościami związanymi z wykonywaniem umowy ubezpieczenia (artykuł 3, ust. 1 i 2). Przepisy wspomnianych ustępów nie obowiązują w stosunków do ubezpieczeń grupowych zawartych na rachunek pracowników wykonujących pracę w ramach umów o pracę i cywilnoprawnych oraz ich rodzin zatrudnionych w zakładach pracy, członków stowarzyszeń i samorządów oraz związków zawodowych.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl