Polska Izba Ubezpieczeń (PIU) oraz Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) popierają nowelizację ustaw z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK (UUO) oraz ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (UDUiR) mającą na celu zapewnienie KNF skutecznych i szybkich mechanizmów nadzoru nad zagranicznymi ubezpieczycielami działającymi w Polsce jako oddziały bądź na zasadzie unijnej swobody świadczenia usług. Ich zdaniem nowela wymaga jednak istotnych korekt.
Wspólnym postulatem obu instytucji jest zniesienie przymusu karania zakładów ubezpieczeń za nieterminową likwidację szkód, czyli normy zawartej w art. 14 ust. 3a UUO. „Obecny stan prawny powoduje, że Komisja Nadzoru Finansowego zmuszona jest prowadzić postępowania administracyjne zmierzające do nałożenia kary nawet w przypadkach sprzed kilku lat, gdzie stwierdzono nieliczne naruszenia albo o niewielkim ciężarze gatunkowym” – głosi stanowisko PIU.
Komisja wskazała, że obecna treść w/w przepisu nie przydaje jej szerokiego pola wyboru w zakresie podjęcia działań nadzorczych, pozostawiając wybór pomiędzy nałożeniem kary pieniężnej na ubezpieczyciela a sankcją dla członka jego zarządu. „W praktyce obrotu obserwowalne są natomiast przypadki pojedynczego naruszania przez zakłady ubezpieczeń przepisu art. 14 ust. 1-3 uuo. W takich przypadkach prowadzenie postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za pojedynczy przypadek naruszenia obowiązków wywodzonych z przepisu art. 14 ust. 1-3 uuo byłoby działaniem nieracjonalnym. Wówczas kara pieniężna z uwagi na rozmiar naruszenia musiałaby być niska. W takiej sytuacji osiągnięcie celu nadzorczego w postaci przymuszenia karanego zakładu ubezpieczeń do wprowadzenia działań naprawczych byłoby znacząco utrudnione, czy wręcz niemożliwe. Jednocześnie wskazać należy, że wprowadzenie mechanizmu fakultatywnego karania za naruszenie przepisu art. 14 ust. 1-3 uuo nie powinno negatywnie wpłynąć w żaden sposób na politykę nadzorczą KNF. Sugerowane zmiany nie pozbawiają bowiem KNF kompetencji nadzorczych, a jedynie modyfikują zasady ich stosowania” – wskazała Komisja.
Postulując zmianę art. 14 ust. 3a, PIU argumentuje ponadto, że jej uzasadnieniem jest też treść uprawnień przyznanych innych organom kontrolnym, stosującym sankcje administracyjne (np. UOKiK), w celu zapewnienia zgodności regulowanej przez nie działalności z przepisami prawa powszechnie obowiązującego. „Za zmianą w postulowanym zakresie treści art. 14 ust. 3a Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przemawiają również zasady wymiaru kary, takie jak zasada proporcjonalności, zasada celowości, zasada adekwatności — gdyż tylko odpowiednie zastosowanie w/w zasad zabezpieczy zarówno funkcje prewencyjne, jak i represyjne zastosowanej kary” – wskazała PIU.
W swoim stanowisku KNF zgłosiła też postulat modyfikacji projektowanego przepisu art. 14 ust. 3c UUO dotyczącego nałożenia przez organ nadzoru na zakład ubezpieczeń kary pieniężnej. W ocenie Komisji należy wprowadzić do przepisów prawa taki mechanizm, który „pozwoli na efektywne stosowanie przepisów prawa stanowiących podstawę nakładania kary pieniężnej na zagraniczny zakład ubezpieczeń. UKNF podaje zatem pod rozwagę przyjęcie takiego rozwiązania prawnego, które określając maksymalny wymiar kary, będzie odwoływało się do konkretnej kwoty”. Instytucja uważa też, że zakres przedmiotowy planowanych zmian powinien zostać rozszerzony o propozycje modyfikujące zadania i funkcje Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w zakresie udzielania zwrotnej pomocy finansowej.
Oprócz PIU i KNF swoje stanowiska do projektu przesłały także Rzecznik Finansowy oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Ten pierwszy nie zgłosił żadnych uwag, zaś MSZ zgłosiło jedną korektę o charakterze formalnym.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl