Aktualności

1 października jest pierwszym dniem stosowania przepisów nowej ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, która wprowadziła do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy IDD.

Marcin Tarczyński, analityk Polskiej Izby Ubezpieczeń, zwraca uwagę, że nowa regulacja. która dotyczy przede wszystkim pośredników ubezpieczeniowych, ma charakter prokliencki. - Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie obowiązku analizy potrzeb klienta. Dopiero po analizie pośrednik powinien dać klientowi rzetelną informację, który z produktów będzie dla niego najlepszy. Przy tym warto wspomnieć, że pośrednik będzie zobowiązany także do ujawnienia charakteru wynagrodzenia we wszystkich umowach ubezpieczenia – wskazuje ekspert.

- Warto przypomnieć, że zakłady ubezpieczeń i pośrednicy pracowali nad wdrożeniem IDD tak, jakby miała wejść w życie już w lutym tego roku, bo tak pierwotnie zakładano. Przeniesienie zmiany przepisów na październik dało kilka miesięcy na lepsze przygotowanie się i chodzi tu przede wszystkim o pośredników, bo zakłady były już przygotowane na IDD – zapewnia Marcin Tarczyński.

Implementacja IDDUstawa o dystrybucji ubezpieczeń implementowała do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń, czyli IDD (Insurance Distribution Directive), zaostrzające wymogi stawiane sprzedawcom ubezpieczeń. Nowe regulacje zastąpiły dotychczas obowiązującą ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Obowiązki informacyjneZgodnie z ustawą, ochronę klienta zawierającego umowę ubezpieczenia wzmocnią m.in. przepisy dotyczące obowiązków informacyjnych. Przede wszystkim ma on otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie i dystrybutorze. Ponadto akt zobowiązuje dystrybutorów do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postępowania, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów.

W ustawie uregulowano kwestie ujawniania przez dystrybutorów charakteru ich wynagrodzenia. Będą oni zobowiązani do ujawnienia, czy za swoją pracę otrzymują honorarium (płacone bezpośrednio przez klienta), prowizję (uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej), czy inny rodzaj wynagrodzenia. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie, jeśli dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń.

Nowe przepisy zobowiązują także agentów oferujących ubezpieczenie uzupełniające do powiadamiania klienta, czy działają na rzecz jednego czy wielu towarzystw oraz poinformowania go o firmach, na rzecz których wykonuje działalność agencyjną. Informacja ta ma znaczenie dla ujawnienia statusu takiego pośrednika, tzn. czy jest agentem wyłącznym, czy multiagentem.

W akcie zobowiązano również agentów ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów o wysokości wskaźnika kosztów dystrybucji oraz wskaźnika kosztów prowizji związanych z proponowaną umową ubezpieczenia. Ten obowiązek informacyjny będzie miał zastosowanie do umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym. W założeniu ma to zwiększyć transparentność sprzedaży produktów o charakterze inwestycyjnym, zapewni ich porównywalność i zapobieganie zjawisku misselingu.

Świadoma decyzja klientaW ustawie zaproponowano ponadto, aby przed zawarciem umowy ubezpieczenia (lub gwarancji) dystrybutor określał – na podstawie uzyskanych od klienta informacji – jego wymagania i potrzeby oraz podawał mu w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie. W ten sposób projektodawca chce umożliwić klientowi podjęcie świadomej decyzji, tak aby umowa ubezpieczenia lub gwarancji była zgodna z jego wymaganiami i potrzebami w zakresie ochrony ubezpieczeniowej.

Ponadto, dystrybutor ubezpieczeń ma przekazywać informacje o sobie oraz o umowie ubezpieczenia lub umowie gwarancji ubezpieczeniowej – w postaci papierowej lub na żądanie klienta za pomocą innego trwałego nośnika bądź za pośrednictwem strony internetowej – nieodpłatnie, w sposób jasny, dokładny i zrozumiały. Informacje te będą przekazywane w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana, lub innym języku, na który wyrażą zgodę strony umowy.

Zgodnie z aktem, wszystkie informacje, w tym informacje o charakterze reklamowym i marketingowym, kierowane przez dystrybutora ubezpieczeń do klienta mają być: jasne, rzetelne i niewprowadzające w błąd oraz sporządzone w języku urzędowym państwa członkowskiego UE, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana, lub innym języku, na który wyrażą zgodę jej strony. Informacje o charakterze reklamowym lub marketingowym muszą być wyraźnie oznaczone.

Ustawa zachowuje podział pośredników ubezpieczeniowych na: brokerów i agentów ubezpieczeniowych – z zastrzeżeniem niedopuszczalności łączenia obu funkcji. Określono także zasady ubezpieczania OC za szkody wyrządzone przez agentów i brokerów.

Rejestry, reklamacje, szkoleniaAkt przewiduje również utworzenie nowego rejestru pośredników ubezpieczeniowych, do którego będą wpisywani: agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia  uzupełniające (rejestr agentów), brokerzy ubezpieczeniowi oraz brokerzy reasekuracyjni (rejestr brokerów). Rejestr pośredników ubezpieczeniowych będzie prowadzony przez Komisję Nadzoru Finansowego w systemie rejestracji internetowej. Rejestr będzie jawny w zakresie aktualnych danych, z wyłączeniem informacji dotyczących danych osobowych (numer PESEL lub numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, miejsce zamieszkania). KNF będzie zobowiązana do sprawowania nadzoru nad wszystkimi dystrybutorami oraz spełniania innych dodatkowych obowiązków, wynikających z jej uprawnień. Nadzór nad agentami mają sprawować zakłady ubezpieczeń, jednak będą oni również podlegać częściowemu nadzorowi Komisji. Agenci ubezpieczeniowi będą musieli np. udzielać na żądanie KNF informacji dotyczących ich działalności agencyjnej.

Z kolei Rzecznik Finansowy będzie rozpatrywał reklamacje i skargi na działalność pośredników ubezpieczeniowych oraz agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające.

Przepisy zobowiązują pracowników zakładów ubezpieczeń oraz reasekuracji, agentów ubezpieczeniowych oraz brokerów ubezpieczeniowych do odbywania 15 godzin szkoleń zawodowych rocznie (przewidziano możliwość odbycia tych szkoleń w formie e-learningu). Mają one rozwijać odpowiednie kompetencje osób odpowiedzialnych za dystrybucję ubezpieczeń, pomóc im utrzymać wysokie standardy etyczne i dobrą reputację oraz  zdobywać nowe umiejętności zawodowe. Zgodnie z przepisem przejściowym zawartym w art. 107 ust. 5, termin odbycia pierwszego rocznego szkolenia zawodowego w pełnym wymiarze to 31 grudnia 2019 r. Ta regulacja odnosi się do osób wykonujących czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń oraz zakładu reasekuracji, brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, agentów ubezpieczeniowych i osób wykonujących czynności agencyjne zakładu ubezpieczeń.

Sankcje za nieprzestrzeganie ustawyW ustawie przewidziano sankcje karne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. Przykładowo kary grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 będą mogły być nałożone za działalność agencyjną wykonywaną z naruszeniem wymogów określonych w ustawie, za wykonywanie czynności agencyjnych bez upoważnienia, za działalność brokerską w obszarach: ubezpieczeń lub reasekuracji bez wymaganego zezwolenia, za czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji bez upoważnienia.

Ustawa pierwotnie miała obowiązywać od 23 lutego 2018 r. Jednak na wniosek wielu państw Wspólnoty 14 lutego Rada Unii Europejskiej zaakceptowała przesunięcie terminu transpozycji i stosowania nowych przepisów dyrektywy IDD na 1 października, a 1 marca Parlament Europejski przyjął w pierwszym czytaniu dyrektywę PE i Rady przesuwającą termin transpozycji IDD z 23 lutego na 1 lipca oraz datę jej stosowania z 23 lutego na 1 października 2018 roku.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl