Aktualności

Ministerstwo Finansów (MF) chce zwiększyć ochronę polskich klientów zagranicznych ubezpieczycieli. Resort pracuje nad nowelą dwóch aktów, która pozwoli Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) na interwencje w firmach działających jako oddziały zagranicznych ubezpieczycieli lub funkcjonujących w Polsce na zasadzie unijnej swobody przepływu usług w razie pojawienia się problemów.

Nowela obejmuje zmiany w dwóch aktach – ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawie z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (UDUiR). Nowe regulacje mają zapewnić KNF skuteczne i szybkie mechanizmy nadzoru nad zagranicznymi zakładami oraz reasekuracji z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej wykonujących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez oddział lub w inny sposób. Dopełnią także implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiej i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II).

Jakie zmiany?Projekt nowelizacji zakłada zmianę w art. 14 pierwszej z w/w ustaw poprzez dodanie przepisu, który precyzowałby, iż regulacje dotyczące terminów na wypłatę odszkodowania oraz odpowiedzialności w razie ich przekroczenia dotyczą również zagranicznych zakładów ubezpieczeń. Z kolei zmiany w UDUiR przewidują możliwość natychmiastowej i nadzwyczajnej interwencji KNF w przypadku konieczności niezwłocznego usunięcia lub zapobieżenia naruszania interesów ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia. Autorzy projektu przypominają, że art. 155 ust. 4 dyrektywy Wypłacalność II przewiduje możliwość zastosowania trybu pilnego, uprawniającego organy nadzorcze państwa przyjmującego do podejmowania odpowiednich środków nadzwyczajnych w celu zapobiegania lub karania za nieprawidłowości na ich terytorium. „Proponowane zwiększenie uprawnień nadzorczych Komisji Nadzoru Finansowego będzie miało pośredni wpływ na obywateli korzystających z usług zagranicznych zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji z państw członkowskich Unii Europejskiej wykonujących działalność na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, którzy zyskają dodatkową ochronę swoich interesów w przypadkach nadzwyczajnych, co może zwiększyć zaufanie do instytucji ubezpieczeniowych” – podało MF w uzasadnieniu do projektu.
Projektowana nowela ma być przyjęta w drugim kwartale obecnego roku.

Od wojny cenowej do GefionaProblem działalności zagranicznych ubezpieczycieli funkcjonuje na polskim rynku ubezpieczeń już od kilku lat. Po raz pierwszy uwidocznił się w okresie trwającej do 2015 roku wojny cenowej, kiedy to przedstawiciele krajowych zakładów zarzucali wspomnianym towarzystwom agresywną politykę cenową i zaniżanie odszkodowań. Interwencje KNF były nieskuteczne, gdyż prawo do kontroli miały jedynie nadzory finansowe z krajów, w których siedzibę miała spółka kontrolująca daną firmę. Komisja zwracała się do tych instytucji, ale te udzielały odpowiedzi nierzadko po wielu miesiącach. Koniec wojny cenowej oraz przekształcenia z lat 2015-2017 sprawiły, że ucichły sygnały o kontrowersyjnych praktykach zagranicznych ubezpieczycieli. Jednak na krótko. Już w 2017 r. z branży zaczęły płynąć alarmujące komunikaty o agresywnej polityce cenowej prowadzonej w segmencie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przez funkcjonujący od niedawna na polskim rynku duński Gefion Insurance A/S oraz problemach z uzyskaniem odszkodowań przez kierowców poszkodowanych przez posiadaczy polis tej firmy.

W lutym Rzecznik Finansowy ogłosił, że według wstępnych danych, w 2018 roku trafiły do niego 183 wnioski dotyczące Gefiona, z czego 172 odnosiły się do komunikacyjnych polis OC. Dało to firmie siódme miejsce w zestawieniu sporządzanym ze względu na liczbę wniosków dotyczących wspomnianych polis, z udziałem na poziomie 4,6%. Jeszcze w III kw. firma zajmowała 14. pozycję ze względu na przypis składki z tego typu umów, z udziałem na poziomie 0,9%.

- Udział w liczbie wniosków do nas powinien być przynajmniej proporcjonalny do udziału w rynku, a najlepiej być jak najmniejszy. Jeśli na firmę mamy ponad cztery razy więcej skarg niż wskazywałby na to udział rynkowy, to jest to bardzo poważny sygnał o problemach z likwidacją szkód. Tym bardziej że równocześnie obserwujemy, że z kwartału na kwartał rośnie znaczenie tej firmy w tym segmencie rynku. Stąd, kontynuując naszą współpracę w tym obszarze, poinformowaliśmy KNF o tym, jak wygląda sytuacja po wstępnym podsumowaniu 2018 r. – mówiła Krystyna Krawczyk, dyrektor Wydziału Klienta Rynku Ubezpieczeniowo-Emerytalnego w biurze RzF. Warto przypomnieć, że już w marcu 2018 r. RzF odpowiadał na pytania Komisji dotyczące problemów z Gefionem. Eksperci Rzecznika odebrali też 116 telefonów z prośbą o poradę, jak postępować w sporze z tym zakładem.

Nie tylko OCProblem z praktykami zagranicznych ubezpieczycieli dotyczą także innych firm oraz segmentów produktów ochronnych. W piśmie wystosowanym do KNF Aleksandra Wiktorow, Rzecznik Finansowy, wskazała, że zaczyna dostrzegać analogiczne zjawiska jak w przypadku duńskiego ubezpieczyciela w działalności innego zakładu – Euro Insurances dac z siedzibą w Dublinie. Problemy pojawiły się również w segmencie ubezpieczeń sprzętu elektronicznego. Z zaprezentowanego w styczniu 2019 r. aneksu do opublikowanego dwa lata wcześniej „Raportu o ubezpieczeniach sprzętu elektronicznego” wynika, że po przyjęciu w lutym 2017 r. przez Polską Izbę Ubezpieczeń dokumentu pt. „Dobre praktyki w zakresie ubezpieczeń sprzętu” liczba zastrzeżeń wobec praktyk krajowych ubezpieczycieli w tym segmencie zaczęła spadać. Powstałą lukę wypełniły zagraniczne zakłady. O ile w 2016 r. skargi do RzF na ich praktyki w elektropolisach stanowiły 18% wszystkich wniosków, to według szacunków za 2018 r. odsetek ten wzrósł do 34%.

Efekt prac nadzoruRemedium na problemy z zakładami funkcjonującymi na polskim rynku we wspomnianej formule miały być nowe przepisy dotyczące działalności transgranicznej w ramach noweli ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Regulacje, nad którymi według doniesień tygodnika „Sieci” z kwietnia ub.r., pracowała w zakresie koncepcyjnym KNF, miały umożliwić podejmowanie działań nadzorczych (kary finansowe i inne sankcje) wobec zagranicznych ubezpieczycieli działających na terytorium RP na zasadzie swobody przepływu usług. Projekt przygotowany przez MF jest owocem wcześniejszych prac Komisji, co potwierdził na Twitterze jej rzecznik Jacek Barszczewski. „Liczymy na szybkie wejście przepisów w życie, co przyczyni się do zwiększenia ochrony klientów zagranicznych zakładów ubezpieczeń” – napisał.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl