32% badanych w ramach „Diagnozy świadomości Polaków 2016”, przeprowadzonej z inicjatywy Kwartalnika Iustitia przez agencję badawczą Maison&Partners*, stwierdziło, że nigdy nie zdarzają się im sytuacje, w których przydatna byłaby pomoc prawna. Z kolei 31% przyznało, że takie sytuacje się zdarzają, jednak nie częściej niż raz na dwa lata*. Jednak zdaniem ekspertów D.A.S. Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej (D.A.S. TUOP) w rzeczywistości wsparcie prawne jest potrzebne dużo częściej, a można byłoby z niego korzystać dzięki ubezpieczeniom ochrony prawnej.
Magdalena Plakwicz, kierownik Działu Likwidacji Szkód D.A.S. TUOP zauważa, że w Polsce dużym problemem jest brak świadomości prawnej społeczeństwa. Statystyczny obywatel często potrzebuje pomocy profesjonalisty, ale z różnych przyczyn po nią nie sięga. Ekspertka twierdzi, że np. Polacy nie walczą o swoje prawa, bo nie wiedzą, że owe im przysługują. Nierzadko, nawet jeśli podejmą stosowne starania, skomplikowane procedury powodują, że szybko rezygnują.
Magdalena Plakwicz zauważa również, że usługi prawne w Polsce są obarczone wieloma stereotypami. W „prawoniewiedzącym” społeczeństwie funkcjonuje obraz prawników jako wąskiej, elitarnej grupy zawodowej. Dodatkowo przed korzystaniem z usług kancelarii prawnych powstrzymują Polaków stereotypy dotyczące dużych kosztów tych usług. Zdaniem ekspertki pokutuje również przeświadczenie, że adwokat to ostateczność – nasi rodacy decydują się na korzystanie z jego usług dopiero w momencie, kiedy sprawa wymaga już rozwiązania na drodze sądowej. Tymczasem zwykła porada prawna na samym początku niejednokrotnie pozwoliłaby uniknąć sporu, sądu i straty czasu. – W wielu przypadkach pomoc prawnika jest nie tyle potrzebna, co konieczna. Asysta profesjonalisty daje naprawdę duży komfort psychiczny i jednocześnie podnosi prawdopodobieństwo sukcesu sprawy – mówi Magdalena Plakwicz.
Niechęci obywateli do walki o swoje prawa nie można tłumaczyć brakiem dostępności usług prawniczych w Polsce. – Obecnie praktycznie w każdym mieście można znaleźć kancelarię prawną. Poza tym w Polsce są dostępne ubezpieczenia ochrony prawnej gwarantujące dostęp do profesjonalnej pomocy. Są one jednak niestety nadal mało popularne – podkreśla Magdalena Plakwicz. Wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej, pod względem liczby mieszkańców przypadających na jednego prawnika, nasz kraj znajduje się mniej więcej w połowie stawki – na 13. miejscu na 28 państw członkowskich. W Polsce na jednego prawnika przypada blisko 728 obywateli** i liczba ta wciąż rośnie. W Austrii na jednego prawnika przypada 1384 obywateli. Mimo to Austriacy znajdują się w czołówce Europy jeśli chodzi o wykorzystanie ubezpieczeń ochrony prawnej, które jest jednym z głównych mierników używanych do analizy świadomości prawnej społeczeństwa. Udział tego rodzaju ubezpieczeń w PKB Austrii wynosi prawie 0,16%. W Polsce wskaźnik ten nie przekracza nawet 0,01%. Innym przykładem jest Finlandia. To właśnie w tym kraju na jednego prawnika przypada najwięcej osób (2573), a mimo to popularność ubezpieczeń ochrony prawnej jest tam na poziomie 0,04% PKB**.
Ubezpieczenia ochrony prawnej chronią przed ryzykiem prowadzenia sporów prawnych i ponoszeniem związanych z nimi kosztów. Zapłacenie składki (na ogół kilkaset złotych rocznie) gwarantuje pokrycie (do określonej wysokości, np. do łącznej sumy 100 tys. zł rocznie) m.in. kosztów sądowych, kosztów usług adwokatów i radców prawnych, kosztów postępowania egzekucyjnego, poręczenia majątkowego czy też kosztów strony przeciwnej. Są to nakłady, które pojawiają się w związku ze staraniem o odszkodowania z tytułu poniesionej szkody, straty czy uszkodzenia ciała, reprezentacji ubezpieczonego w postępowaniu czy w związku z roszczeniem wysuniętym przeciwko niemu. – Ubezpieczenie Ochrony Prawnej w Życiu Prywatnym to ochrona praw we wszystkich aspektach życia: przy sporach związanych z podróżami, naszą nieruchomością oraz naszą sytuacją jako pracownika, konsumenta czy kierowcy. Co więcej, chronieni jesteśmy my, a także nasza rodzina – podkreśla Magdalena Plakwicz.
***
*Diagnoza świadomości Polaków 2016, Kwartalnik Iustitia, Maison&Partners, Warsaw Enterprise Institute. Opracowanie: Panel Badawczy Ariadna,
http://www.slideshare.net/..., s. 30
**Dane Rady Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE), za:
http://prawieoprawie.pl/...
AM, news@gu.com.pl
(źródło: D.A.S. TUOP)